Yılbaşı sezonu yaklaşırken, Avrupa genelindeki fırıncılar ve pastacılar tereyağı fiyatlarında keskin bir artışla karşı karşıya kalıyor ve maliyetler rekor seviyelere ulaşıyor. Avrupa Komisyonu’nun en son verilerine göre, güçlü talep ve sıkı stokların etkisiyle, 29 Eylül itibarıyla Avrupa tereyağı dünya piyasalarında metrik ton başına 8.706 dolar gibi görülmemiş bir fiyattan işlem görüyor. Bu, geçen yıla göre %83’lük bir artışa işaret ediyor.
Tereyağı fiyatlarındaki bu artış, çikolata ve şeker gibi diğer temel malzemelerin zaten yüksek olan maliyetleriyle birleşince sektör üzerinde ek bir finansal baskı oluşturuyor. Analistler, fiyat artışını süt işleyicilerinin tereyağı yerine peynir gibi daha kârlı ürünlerin üretimine öncelik vermesine bağlıyor. Bu değişim, geçen yıl küresel süt üretimindeki düşüşün ardından geliyor. Düşük fiyatlar ve yüksek yem maliyetleri, Avrupa, ABD ve Yeni Zelanda gibi başlıca üretim bölgelerinde süt çiftçiliğini caydırmıştı.
2024’te küresel süt üretiminde hafif bir toparlanma olmasına rağmen, artan talebe kıyasla arz hâlâ sıkı durumda. Bu durum, üreticileri daha fazla sütü rekabetçi ürünlere ayırmaya yöneltiyor ve tereyağı üretimini daha da kısıtlıyor. Avrupa Birliği istatistikleri, Ocak 2023’ten Temmuz 2024’e kadar süt üretiminde %0,7’lik bir artış gösterirken, tereyağı üretiminin %1,6 düştüğünü ve peynir üretiminin %3,2 arttığını ortaya koyuyor.
ABD’de, Tarım Bakanlığı, inek sayısındaki azalma ve hayvan başına düşen süt üretimindeki düşüşü gerekçe göstererek 2024 tereyağı fiyatları tahminini pound başına 3 dolara yükseltti. Bu, geçen yıla göre %15’lik bir artışa işaret ediyor. USDA, daha sıkı süt arzı ve güçlü talebin 2025’e kadar yüksek tereyağı fiyatlarını desteklemeye devam edeceğini öngörüyor.
Statista’nın raporuna göre, küresel tereyağı pazarının 2024’te 42 milyar dolar gelir elde etmesi bekleniyor. Bu, 2022’ye göre %8’in üzerinde bir artışa işaret ediyor ve tahminler 2029’a kadar yıllık %7’lik bir büyüme oranına işaret ediyor. Avrupa’da süt ineklerinde görülen mavi dil ve Epizootik Hemorajik Hastalık gibi hastalıklar nedeniyle süt arzında olası bir düşüş endişesi de fiyat desteğine katkıda bulundu.
Büyük gıda şirketleri Noel pastaları ve dondurmaları üretmek için tereyağı ihtiyaçlarının çoğunu güvence altına almış olsa da, küçük üreticilerin etkiyi daha şiddetli hissetmesi muhtemel ve fiyat artışları kaçınılmaz görünüyor. Fransız fırıncılar ve pastacılar federasyonu FEB’in direktörü Paul Boivin, küçük işletmeler üzerindeki önemli etki konusundaki endişesini dile getirdi.
ABD’de, USDA ekonomisti Michael McConnell’a göre, kuş gribinin süt inekleri üzerindeki etkisi ulusal süt üretim seviyelerini etkileyecek kadar önemli olmadı.
Süt üreticilerinin kârlı pazardan yararlanmak için üretimi artırmasıyla fiyatların sonunda mevcut yüksek seviyelerden düşmesi bekleniyor, ancak Yeni Zelanda’daki ANZ bankasından analist Susan Kilsby, önemli bir düşüşün gerçekleşmesi için birkaç ay geçebileceğini belirtiyor.
Bu makaleye Reuters katkıda bulunmuştur.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.
